Biuro Wystaw Artystycznych zaprasza na wernisaż wystawy Kazimierza Wiśniaka, który odbędzie się 28 października o godz. 17.00 w Galerii Sztuki przy ul. Kolejowej 1.  Wystawę można oglądać do 18 listopada.

Projekty scenograficzne i malarstwo

Kazimierz Wiśniak - urodził się 11 grudnia 1931 roku  jako ostatnie, czwarte dziecko w rodzinie łódzkich tkaczy. Początek podstawowej nauki wstrzymała mu wojna. Niemcy włączyli Łódź do III Rzeszy, zmienili jej nazwę na Litzmannstadt, zlikwidowali polskie szkoły. Ponad pięć lat trwała przerwa w nauce i dopiero po wojnie nadrabiał szkole zaległości. W łódzkim Technikum Budowlanym zdobył zawód i poznał zasady rysunku. Potem jako technik pracował na obiektach wojskowych w przygranicznym Gubinie nad Nysą Łużycką, nadzorując wznoszony w dzielnicy Komorów gmach kinoteatru dla żołnierzy. Znajdował czas na rysowanie z natury ocalałych fragmentów zbombardowanego miasta. Oszczędności z zarobków przeznaczył na pobyt w wymarzonym Krakowie, gdzie od 1953 roku w Akademii Sztuk Plastycznych rozpoczął studiowanie architektury wnętrz. Z zamiłowaniem oddał się rysowaniu z wyobraźni. W 1956 roku wydziałowy asystent Bohdan Paczowski tekę jego prac, jako ciekawostkę, zaniósł Marianowi Eilemu – redaktorowi naczelnemu „Przekroju”, dzięki czemu Wiśniak zadebiutował rysunkami na łamach tego tygodnika. W tymże roku, z grupą niepokornych kolegów tworzył „Piwnicę pod Baranami”, w której organizował wystawy, wydawał ręcznie pisaną i ilustrowaną gazetkę „Latarnia”, tworzył teksty do kabaretu. W 1957 roku porzucił architekturę wnętrz nie widząc przyszłości na kreacyjną pracę w tej dziedzinie. Przeniósł się na Studium Scenografii do profesorów Karola Frycza i Andrzeja Stopki. W 1958 roku opracował z Piotrem Skrzyneckim komiks w odcinkach, drukowany w „Przekroju”: „Szaszkiewiczowa czyli Ksylolit w jej życiu”. W „Piwnicy pod Baranami” zbudował swoją pierwszą scenografię w stylu XIX–sto wiecznej maniery operowej do programu „Jezioro trzech wieszczek”. Debiut scenograficzny w instytucjonalnym Teatrze Ziemi Lubuskiej to dekoracje i kostiumy do dramatu Henryka Ibsena „John Gabriel Borkman”. Równocześnie, zaproszony przez Romana Polańskiego, projektował mu dekoracje do dyplomowego filmu „Gdy spadają anioły”. Dopiero po tym, w Akademii Sztuk Pięknych otrzymał dyplom z wyróżnieniem w 1959 roku.
   

Pierwsze wyjazdy zagraniczne zawdzięczał stypendiom do Paryża (1963 – 1964 ) i Rzymu (1966). Z biegiem lat uznał Rzym najpiękniejszym miastem Europy.

Był blisko związany z Teatrem Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, Teatrem Pantomimy we Wrocławiu, Teatrem Nowym w Poznaniu, Teatrem im. Juliusza Słowackiego i Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, gdzie również był w latach 1981–1986 dyrektorem Teatru Bagatela, którego program skierował ku edukacji młodzieży. Opracował ponad 250 scenografii w teatrach krajowych i zagranicznych (Oslo, Kopenhaga, Düsseldorf, Kijów, Moskwa, Zurych, Livorno, Sliven, także niemiecka agencja teatralna Euro Studio Landgraf). Miał szczęście tworzyć z wybitnymi reżyserami: Henrykiem Tomaszewskim („Męczeństwo i śmierć Marata” 1967, „Gra w zabijanego” 1973, „Spór” 1978, „Hamlet, ironia i żałoba” 1979 i inne), z Jerzym Jarockim („Paternoster” 1970, „Na czworakach” 1972, „Rzeźnia” 1975, „Król Lear” 1977 i inne). Z Konradem Swinarskim („Wszystko dobre co się dobrze kończy” 1969, „Żeglarz” 1969, „Mary Stuart” 1970, „Wyzwolenie” 1974 i inne).

Za artystyczne osiągnięcia w 1975 roku został laureatem Nagrody Miasta Krakowa, Nagrody Klubu Dramatopisarzy „Złoty Ikar”, Nagrody Ministra Kultury i Sztuki. Odznaczony Złotą Odznaką „Za pracę społeczną dla Miasta Krakowa” (1976), Złotym Krzyżem Zasługi (1979), Złotą Odznaką Zasłużony dla Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia (1978), Złotą Odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków (1980). Wielokroć nagradzany na krajowych festiwalach teatralnych.

Jako scenograf był wszechstronny, odnajdował się w różnych epokach i stylach plastycznych oraz literackich poetykach. Zawsze jednak oddawał prymat tekstowi i reżyserskiej wizji spektaklu.

Obok scenografii tworzył ilustracje książkowe: Joanna Ronikier „Na Rynku w Krakowie” Wydawnictwo Literackie 1978; Jerzy Afanasjew „Poczta Afanasjewa” Wydawnictwo Morskie 1979 i „Biurowiec” Czytelnik 1982; Katarzyna Zachwatowicz „Co babcia i dziadek śpiewali kiedy byli mali” Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1991; Wacław Kolak i Józef Marecki „Leksykon godeł zakonnych” Adi 1994; Comtesse de Segur „Strapienia Zosi” Wydawnictwo Dolnośląskie 1995; Gustaw Holoubek „Wspomnienie z niepamięci” Muza 1999; Maciej Wojtyszko „Saga rodu Klaptunów” Ezop 2000; Leszek Długosz „Piwnica idzie do góry” Wydawnictwo Literackie 2000; Tadeusz Nyczek „Alfabet teatru” Ezop 2005; Tadeusz Ryłko „Wiem” Salwator 2007; Janina Katz „Pisane po polsku” Austeria 2008.

Oczarowany urodą Lanckorony, upadłego średniowiecznego miasteczka z drewna, wybudował tam dom na zboczu góry, skąd zachwycał się rozległym widokiem wzgórz. Wolny od zajęć teatralnych, poświęcał się malarstwu i urządzaniu ogródka. Przez 12 lat był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Lanckorony. Od 1994 roku redaguje dla tej miejscowości kwartalnik „Kurier Lanckoroński”. W 2004 roku został Honorowym Obywatelem Lanckorony, pierwszym w historii miasteczka i obdarzony tytułem Lanckorońskiego Anioła.

W 1986 roku zachęcony przez mieszkankę Krosna Ewę Cisowską  do korzystania z malarskich plenerów w Bieszczadach, organizowanych przez Biuro Wystaw Artystycznych w Krośnie cieszył się kolorami jesiennych lasów i połonin. Namalował tam wiele obrazów w Bystrem koło Baligrodu, w Bukowcu, Rzepedzi także w Iwoniczu Zdroju. Potem uczestniczył w corocznych, także jesiennych Międzynarodowych Konfrontacjach Plastycznych w miejscowościach nad Sanem, gdzie również tworzył obrazy. Większość z nich stanowi własność organizatora tych plenerowych spotkań, Galerii Sztuki Współczesnej w Przemyślu. Jest to największy zbiór obrazów malarza.

Miał 27 wystaw indywidualnych. Obecna prezentacja w Krośnie jest dwudziesta ósmą.

Autor książek: wspomnieniowej – „Z życia scenografa” Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1998; historycznej – „Powietrznicy w Lanckoronie”, Małopolski Instytut Kultury, Kraków 2008; z dzienników plenerowych – „Narodziny obrazu”, Galeria Sztuki Współczesnej w Przemyślu, 2010.

Zaistniał w dokumentalnych filmach: „Kraków Kazimierza Wiśniaka” w reż. Marii Kwiatkowskiej, 1999; „Piwnica pod Baranami Piotra Skrzyneckiego” w reż. Antoniego Krauze, 2002; „Zaczarowany świat Kazimierza Wiśniaka” w reż. Wojciecha Majewskiego, 2004.

Brat Rycerskiego Zakonu Bibliofilskiego z Kapitułą Orderu Białego Kruka. W 2008 roku odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, w 2010 roku Honorowa Nagroda Fundacji Kultury Polskiej.

Mieszka w Krakowie. Nie posiada samochodu, komputera, telefonu komórkowego, aparatu fotograficznego.
 

… Kazimierz Wiśniak, wybitny scenograf, współtwórca „Piwnicy pod Baranami” znany jest przede wszystkim z monumentalnych realizacji scenograficznych. Ale ważną – a nawet coraz ważniejszą – rolę w jego życiu twórczym pełni także malarstwo, któremu w swojej wernisażowej wypowiedzi artysta oddał nawet pierwszeństwo, twierdząc, że dotyka ono rzeczywistości gdy teatr, scenografia kreują tylko świat sztuczny, umowny. Bo też malowanie pana Kazimierza oparte jest na drobiazgowej i wnikliwej obserwacji natury, na zachwycie pięknem, które ten wrażliwy artysta potrafi zobaczyć niemal wszędzie. Jego obrazy zawsze są pogodne i radosne. To zasługa światła i rozjaśnionych, soczystych barw, które zestawia w dźwięczną gamę kolorystyczną.

Stanisława Zacharko, „Poprawiając świat…”
Teraz, świętokrzyski miesięcznik kulturalny nr 52, kwiecień 2008.