Węglarze zwani inaczej kurzakami lub smolarzami to bieszczadzka legenda, która w niedługim czasie może zupełnie zaniknąć. Twardzi ludzie o osmolonych twarzach właśnie w bieszczadzkiej dziczy poszukują spokoju, samotności czy też ucieczki od świata i jego kłopotów. Czasem z wyboru - a czasem dlatego, że los tak chciał. W Bieszczadach znajdują miejsce, gdzie nikt ich nie będzie szukał - i z tym im dobrze. Nie jest łatwo ich znaleźć, częściej trafiają tu zwierzęta, niż zabłąkani turyści. Spotykając smolarzy, warto znaleźć czas na rozmowę z nimi, wysłuchać niezwykłych opowieści, poznać ich trudne zajęcie i codzienne życie. To ludzie pogodzeni z losem, którzy poświęcili się niecodziennej, wręcz tytanicznej pracy. Ważne jest dla nich dziś i teraz – żyją z dnia na dzień i lubią takie życie. Często pochodzą z wielu zakątków Polski i przybyli tu z różnych powodów. Karol – przyjechał po raz pierwszy w  Bieszczady w 1967 roku… i pozostał do dziś. Miejsce wypału - to zarazem piekło i raj na ziemi, jak można od nich usłyszeć. Dymiące retorty można zobaczyć od wczesnej wiosny do późnej jesieni. W tym czasie ich domem jest najczęściej baza wypału. Tu nie ma dni wolnych od pracy – codzienny rytm wyznacza praca - załadunek drewna, podpalanie, nadzór nad piecami oraz wydobycie i zapakowanie węgla, czy załadunek całości gotowego wyrobu. To wielogodzinna ciężka praca, która w letnie, gorące dni rozpoczyna się najczęściej już o 4 rano. Każdy bohater z mojej fotografii to równocześnie osobna, niezwykle barwna i osobliwa opowieść, która wymagałaby szerszego studium. Niektórzy pracują już na wypałach ponad 30 lat. Zawód smolarza jest z roku na rok coraz szybciej wypierany przez produkcję przemysłową i import węgla drzewnego. Od kilku dekad tradycyjny wypał odbywa się w stalowych retortach z wykorzystaniem technologii opracowanej jeszcze w latach 70, a głównym surowcem do produkcji węgla drzewnego jest przede wszystkim drewno bukowe. 

 

 

 

 

 

 

Warto przyjechać w Bieszczady i odwiedzić nie tylko te wspaniałe góry i przejść się pasmem połonin. Warto zejść również w doliny i poszukać nad malowniczymi strumykami wypałów węgla drzewnego. Zawód smolarza, który wielu turystom i podróżnikom nierozerwalnie kojarzy się z bieszczadzkim pejzażem, może wkrótce przejść do historii. 

                                                                                                                      Tomasz Okoniewski

 

 

 

Tomasz Okoniewski sztuką obrazu interesuje się już od wielu lat, ale od 2007 roku zaczął publikować prace dla szerszej grupy osób, brać udział w wystawach i fotograficznych projektach. Jest laureatem kilkudziesięciu ogólnopolskich konkursów. Pokaźne archiwum fotografii powstaje w jego najbliższej okolicy i na terenie woj. podkarpackiego. Przy pomocy obiektywu autor stara się odkrywać miejsca znane i bliskie w nieznany dotychczas sposób. Tomasz Okoniewski jest członkiem Fotoklubu przy RCKP i członkiem internetowej grupy FotoKrosno. Jego prace publikowane są w ogólnopolskiej prasie oraz wydawnictwach albumowych i okazjonalnych. Autor został uhonorowany nagrodą Starosty Krośnieńskiego – Działacz Kultury - za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i odnowy kultury. W swoim dorobku ma medale Stowarzyszenia Twórców Fotoklubu RP „Za fotograficzną twórczość”.