Charakterystyczne cechy współczesnego języka polskiego ostatnich lat – to główny temat wykładu zaprezentowanego w Czytelni Gł. KBP w dn. 23 lutego 2015 r. przez dr Wiolettę Kochmańską, na co dzień wykładowcę w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Język to element, który łączy ludzi, choć jego współcześni użytkownicy reprezentują bardzo zróżnicowany poziom.  Język polski jest językiem bardzo sprawnym, wyrobionym przez wieki narzędziem komunikacji społecznej. Jego stałym elementem są związki frazeologiczne związane z naszą kulturą – zwroty, które przetrwały tysiące lat i używane są we współczesnym świecie.  Jakie przykłady językowe zostawimy dla przyszłych pokoleń? – to pytanie, który powinniśmy sobie zadać w kontekście zachodzących zmian w naszym codziennym języku – mówiła do zgromadzonej młodzieży W. Kochmańska.

Język współczesny oscyluje ku potoczności, której nie należy mylić z brakiem reguł – mówiła.  Pojęcie normy wyznacza nam granice – powinniśmy wysłać mail, choć norma potoczna dopuszcza jednak dopełniaczową formę wysłać maila.

Styl potoczny wykorzystywany jest zwłaszcza przez twórców reklam, dziennikarzy, polityków, media.  Postać potoczna języka mówionego jest zróżnicowana regionalnie. Mazurzenie czy labializacja to cechy dialektów wciąż obecne w niektórych regionach naszego kraju.

Znakiem współczesności są zmiany leksykalne i wszędzie obecne zapożyczenia. Ważnym wyznacznikiem tego jak mówimy są także wieloznaczności, czego przykładem może być popularne w ostatnim czasie słowo „masakra” – które ma co najmniej 8 znaczeń przedstawionych w trakcie wykładu.

Cechą wspólną współczesnej komunikacji jest – jak podkreślała dr Wioletta Kochmańska – ignorowanie zasad poprawności. Uczestnicy mieli okazję zobaczyć na prezentowanych slajdach liczne przykłady niepoprawnie zapisanych nazw, zwrotów, komunikatów, które jednak w potocznym odbiorze spełniają swoją rolę informacyjną. Istotne znaczenie ma tu moda językowa, wzmacniana przez środki masowego przekazu i powszechne przyzwolenie na bylejakość w mówieniu.

Musimy jednak pamiętać, że nasz język stanowi wartość samą w sobie i stanowi ważny element naszej kultury i tożsamości narodowej.

Wykład został zorganizowany z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, ustanowionego w 1999 roku przez UNESCO w celu ochrony różnorodności językowej, a jego uczestnikami była młodzież krośnieńskich szkół ponadgimnazjalnych – I Liceum Ogólnokształcącego, Liceum Plastycznego, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 oraz Zespołu Szkół Muzycznych.

Dr Wioletta Kochmańska – adiunkt w  Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.  W kręgu jej zainteresowań naukowych pozostaje m.in. współczesny język polski i zmiany w nim zachodzące; język jako źródło informacji o charakterze kulturowym, antropologicznym i stereotypy w nim zawarte; język mediów oraz język potoczny związanym ze środowiskiem miejskim. Autorka licznych rozpraw i artykułów związanych z powyższymi zagadnieniami -  m.in. książki „O języku programu telewizyjnego dla młodzieży : na przykładzie "Roweru Błażeja"”, a także współredaktorka publikacji  „Od miłości do nienawiści: językowe mechanizmy kreowania emocji”.

Organizatorami wykładu było Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Oddział w Krośnie i Krośnieńska Biblioteka Publiczna w ramach projektu „Sposób na czytanie” przy wsparciu finansowym Miasta Krosna.