„Przestrzeń społeczna Krosna i okolic”  - pod takim hasłem naukowcy, eksperci i przedstawiciele samorządu debatowali podczas konferencji zorganizowanej przez funkcjonującą od trzech lat w Krośnie Wyższą Szkołę Turystyki i Nauk Społecznych w Kielcach.
 

Tematyka konferencji opierała się na zagadnieniach z zakresu historii gospodarczej, ekonomii, socjologii, turystyki, samorządu lokalnego, prawa, planowania przestrzennego i urbanistyki. Honorowy patronat nad całością tego niecodziennego w mieście wydarzenia, objął JM Rektor WSETiNS w Kielcach dr Jan Telus oraz Prezydent Miasta Krosna Piotr Przytocki. Sala zgromadziła blisko stu uczestników, rekrutujących się spośród samorządowców, ekspertów w poszczególnych omawianych dziedzinach oraz liczna grupa studentów krośnieńskich i uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. J. Szczepanika, pod kierownictwem dyrektora Andrzeja Gregorczyka. Artystyczną oprawę konferencji stanowiły prace uczniów Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Krośnie, o której to placówce wiele informacji przytoczył jej dyrektor Zbigniew Gleń. Szczególnymi gośćmi konferencji byli naukowcy ze Słowacji, z zaprzyjaźnionego Uniwersytetu w Preszowie – jego prorektor  prof. PhDr. Peter Kònya, PhD (vedúci Katedry stredovekých a ranonovovekých dejín) oraz doc. PaedDr. Peter Čuka, PhD (prof. PU) i  prof. Stefan Kireta PhD.   

Otwierając krośnieńską konferencję naukową, jej prowadzący dr hab. Władysław Tabasz prof. WSETiNS, powiedział m.in. „Podkarpacie charakteryzuje się różnorodnością przyczyn i skutków kształtowania przestrzeni społecznych. Po stronie przyczyn występują zawiłości historyczne, uwarunkowania geograficzne i gospodarcze, zaś po stronie skutków mamy wielość powiązań zespołów osadniczych. Z jednej strony dostrzegamy efektywną samodzielność małych wiosek i osad, a z drugiej dążność niektórych środowisk do tworzenia zespołów metropolitalnych. Jak w to wszystko wpisuje się samodzielność finansowa miast i gmin, a także aktywność samorządów i nadzieje mieszkańców? W niewielkich wioskach i wyodrębnionych osadach przestrzeń organizowana odgórnie jest jedna, centralna (kształtowana decyzjami władz samorządowych), ale pokrywa się ze staraniami sfery usług i efektami działań właścicieli poszczególnych posesji. Kiedy któregoś z tych elementów zaczyna brakować, ważności nabierają starania o integrację z sąsiednim obszarem celem wypełnienia luki. W efekcie na przykład duże miasta to zbiory całego szeregu uzupełniających się podzbiorów, wśród których najważniejsze to: publiczna przestrzeń centralna miasta, tzw. publiczno-lokalna przestrzeń poszczególnych części miasta, tzn. (istniejących tradycyjnie dzielnic lub przyłączanych organizmów satelickich (np. podmiejskich wiosek), lokalna przestrzeń społeczna osiedli mieszkaniowych czy dawnych przysiółków wioskowych, sublokalna przestrzeń społeczna pojedynczych posesji we władaniu osób fizycznych i instytucji. Jeśli wszystkie wymienione podzbiory uda się połączyć emocjonalnymi i materialnymi więzami możemy mówić o sukcesie w budowaniu przestrzeni społecznej. Człowiek posiada zdolność wytwarzania przestrzeni i zdolność jej bieżącego kształtowania. W zależności od stopnia zorganizowania może to czynić indywidualnie bądź zbiorowo. W to wszystko wpisuje się dodatkowo postęp cywilizacyjno-kulturowy, który należy uwzględnić aby nadążyć za oczekiwanymi i nie oczekiwanymi trendami. Aby właściwie kształtować przestrzeń warto wykorzystać doświadczenia przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, w tym: ekonomii, geografii, socjologii, psychologii, prawa, kulturoznawstwa, ale także praktyków jak: samorządowcy, planiści przestrzeni, urbaniści, pedagodzy, przedstawiciele biznesu i sfery wypoczynku. W warunkach komercjalizacji wielu aspektów życia, niejednokrotnie zapominamy w lokalnej przestrzeni społecznej o nieodzownych usługach podstawowych nie przynoszących wprost zysku, jak placówka przedszkolna, szkolna czy miejsce dla sportu i wypoczynku. Jeśli dla przykładu deweloper czy samorząd buduje mieszkania to winien pamiętać, że w ich sąsiedztwie muszą powstać obszary handlu, kultury, służby zdrowia, oświaty, rozrywki, rekreacji, sportu, a także bezpieczeństwa fizycznego (remiza strażacka, posterunek policji) i duchowego (obiekty kultu religijnego). Bywa, że te obszary realizowane są najczęściej w końcowym stadium budowy, w efekcie na nich inwestor szuka maksymalnych oszczędności. Z kolei przysłowiowa dziura w drodze może przegrać z edukacją, przy układaniu budżetu samorządowego, a większe aglomeracje chętnie chciałyby wchłonąć przylegające suburbanistyczne obszary wokół miasta. Czy jest tak w rzeczywistości i jak pogodzić różne racje, dzielić czy łączyć? Realizowane w ramach konferencji wykłady z udziałem świata nauki i praktyków, na te pytania mogą dać odpowiedź”.

W ramach krośnieńskiej konferencji zrealizowano wiele tematów, do których wprowadzili uczestników następujący prelegenci: 1) prof. dr hab. Roman Fedan - Świat bez granic – migracje oraz ich gospodarcze, społeczne i kulturowe konsekwencje dla przestrzeni społecznej; Piotr Przytocki (Prezydent Krosna) - Przestrzeń i gospodarka przestrzenna miasta Krosna i okolic; doc. PaedDr. Peter Čuka, PhD (prof. PU) i  prof. Stefan Kireta PhD - Polityka rozwojoiwa województwa preszowskiego na przykładzie funduszy norweskich; dr Alina Walenia - Kapitał ludzki w kształtowaniu środowiska społecznego; dr inż. Artur Stec - Atrakcyjność turystyczna Podkarpacia; dr Jacek Strojny – Sprawny i efektywny samorząd jako element nowoczesnej przestrzeni obywatelskiej; Bronisław Baran (Zastępca Prezydenta Miasta Krosna) – Strategia edukacyjna miasta Krosna; dr inż. Marek Kiczek – Dynamiczne zmiany w przestrzeni społecznej podkarpackich  miejscowości, łączyć czy dzielić; dr hab. Władysław Tabasz – Dom i ojcowizna w tradycji polskiej; dr Antoni Olak – Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne ludności; dr Emilia Barbara Sieńko i mgr inż. Grzegorz Pisarczyk – Wpływ kryzysu finansowo-gospodarczego na rozwój regionalny i lokalny; dr inż. Anna Wojnarowska – Produkty bankowe w kształtowaniu środowiska. Prezentacja dorobku ZSP im. Jana Szczepanika zaprezentowana przez dyr. A. Gregorczyka, wystąpienie przewodniczącej Krośnieńskiego Ekonomicznego Koła Naukowego „KEKS” Ewy Steliga oraz dyskusja moderowana przez prof. Sylwestra Makarskiego, prof. Romana Fedana i dra Wacława Kotlińskiego ubogaciła znacznie atmosferę konferencji, czyniąc ją jednocześnie otwartą i bardzo „krośnieńską”. Dzięki wizycie samorządowców krośnieńskich i licznego grona pedagogów uczestnicy mieli możliwość zapoznać się z ciekawym losem „Krosnoludków”.

Jak zapewniają organizatorzy, po pierwszej tego typu konferencji, przyjdzie czas na kolejne, a dotychczasowy dorobek pokonferencyjny stanowi dobry materiał na okolicznościową publikację. Dzięki profesjonalnemu przygotowaniu technicznemu konferencji przez zespół pod kierunkiem Mariusza Zborowskiego, uczestnicy wyjechali z Krosna zadowoleni i ubogaceni doświadczeniami.