Rewitalizacja
Rewitalizacja to pojęcie odnoszące się do wielu różnorodnych dziedzin, składających się na funkcjonowanie organizmu miejskiego. Są to między innymi sfery: społeczna, ekonomiczna, ekologiczna, jak również techniczna i funkcjonalno - przestrzenna.
Rewitalizacji podlegają miejskie obszary kryzysowe i zdegradowane, a dokonuje się jej przede wszystkim w kontekście społecznym.
Pojęcie rewitalizacji odnosi się do działań prowadzonych w obrębie istniejących przestrzeni zurbanizowanych, co w istotny sposób odróżnia je od pojęć definiujących działania skierowane na planowanie i realizowanie nowych zespołów zabudowy na dotychczas nie zabudowanych terenach. Do działań rewitalizacyjnych zaliczyć należy odbudowę lub przebudowę w przeszłości żywych obszarów miejskich (np. centrów starych miast), mocno zdekapitalizowanych lub nawet zniszczonych w wyniku działań wojennych, lub też powojennych dewastacji i rozbiórek. Odbudowa ich służy zarówno rewitalizacji tych terenów, jak i całego miasta. Do działań w ramach rewitalizacji należy zaliczyć również restrukturyzację terenów poprzemysłowych i powojskowych. Zakres pojęciowy rewitalizacji jest bardzo szeroki, a cele wyznaczane w ramach programów odnowy są w większości przypadków bardzo zróżnicowane.
Program rewitalizacji
Opracowany i przyjęty przez jednostkę samorządu terytorialnego (uchwałą rady) i koordynowany przez tę jednostkę, wieloletni program w sferze przestrzeni, urządzeń technicznych, społeczeństwa i gospodarki, a także środowiska naturalnego, opisujący stan i stopień degradacji terenu (obszaru rewitalizacji) za pomocą wskaźników społecznych i ekonomicznych oraz planowane do realizacji działania oraz system ich wdrażania, których celem jest wyprowadzenie tego obszaru z sytuacji kryzysowej poprzez nadanie mu nowych funkcji lub przywróceniu funkcji, jakie pełnić powinien zgodnie ze swoją specyfiką.
W skrócie można powiedzieć, że Program koncentruje się na najbardziej problemowych (zdegradowanych) obszarach, przedstawia spójną wizję tego obszaru po wyjściu z kryzysu i planuje działania służące wyjściu z kryzysu. Program musi być opracowywany tak, aby zapewnić zaangażowanie mieszkańców, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, samorządowców i innych podmiotów bezpośrednio zainteresowanych działaniami rewitalizacyjnymi.
Program Rewitalizacji Miasta Krosna opracowywany jest według Wytycznych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (obecnie Ministerstwo Rozwoju). Daje to możliwość finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych z budżetu miasta i środków prywatnych, oraz przede wszystkim pozwala ubiegać się o wsparcie finansowe z funduszy unijnych oraz środków krajowych.
Obszar objęty programem rewitalizacji
Oznacza obszar, dla którego opracowano i wdraża się program rewitalizacji – nazywany obszarem rewitalizacji. Jest on częścią lub całością obszaru w sytuacji kryzysowej – nazywanego obszarem zdegradowanym, wielkość jego jest ograniczana przez Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020.
Obszar zdegradowany to obszar problemowy w mieście, na którym można zaobserwować negatywne zjawiska zarówno w sferze społecznej jak i gospodarczej, technicznej lub ekonomicznej. Obszar taki można opisać poprzez wskaźniki, tj. m.in. wysoki poziom ubóstwa, trwałego bezrobocia, niski poziom edukacji, niski poziom aktywności gospodarczej, zniszczone otoczenie, niski poziom zasobów mieszkaniowych. Wykorzystując te wskaźniki, jak i uwagi zbierane podczas konsultacji społecznych, zostaną zdefiniowane i wybrane obszary zdegradowane w Mieście Krosno.
Stan kryzysowy
Oznacza trwałe występowanie szkodliwych i niszczycielskich procesów dotykających przestrzeni, urządzeń technicznych, społeczeństwa oraz gospodarki, które doprowadziły do degradacji danego obszaru.
Celem strategicznym rewitalizacji jest stworzenie przestrzennych warunków do jakościowego i zrównoważonego rozwoju miasta oraz poprawy jakości życia mieszkańców. Proces rewitalizacyjny ma więc na celu wyprowadzenie danego obszaru ze stanu kryzysowego poprzez usunięcie zjawisk, które spowodowały jego degradację.
Rewitalizacja obejmuje przemiany zdegradowanych terenów w trzech głównych aspektach:
- rozwój gospodarczy - tworzenie nowych miejsc pracy, rozpowszechnianie aktywności gospodarczej,
- rozwój społeczny - zapobieganie patologiom społecznym (przestępczości, marginalizacji, wykluczeniom...),
- rozwój infrastrukturalno - przestrzenny - zachowanie dziedzictwa kulturowego poprzez remonty, modernizację i konserwację zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej oraz poprawę środowiska naturalnego.
Aby przeprowadzić skuteczną rewitalizację muszą być spełnione 4 warunki:
- rewitalizacja jest prowadzona kompleksowo i w sposób skoordynowany,
- rewitalizacja jest oparta na szczegółowych badaniach i trafnej diagnozie Miasta,
- rewitalizacja jest wypracowana partycypacyjnie – wspólnie ze wszystkimi interesariuszami, w tym z Państwem – mieszkańcami Miasta Krosna,
- rewitalizacja ma precyzyjnie określone cele.
Kto będzie odpowiedzialny za wykonanie Programu Rewitalizacja Miasta Krosno na lata 2016-2020?
Na podstawie zawartej umowy wykonawcą Programu Rewitalizacji Miasta Krosno jest firma FUTURE GREEN INNOVATIONS S.A., ul. Podole 60, 30-394 Kraków - niezależna firma konsultingowa świadcząca usługi z zakresu ochrony środowiska, doradztwa, monitoringu, outsourcingu oraz planowania przestrzennego. Spółka wykonuje kompleksowe opracowania i raporty oddziaływania inwestycji na środowisko, inwentaryzacje przyrodnicze. Udziela porad prawnych z zakresu ochrony środowiska i ochrony przyrody. Skutecznie realizuje i konsultuje projekty biznesowe oraz badawczo-rozwojowe.
Linki dla zainteresowanych
Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020
Instrukcja przygotowania programów rewitalizacji w zakresie wsparcia w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020
Poradnik „Proste kroki do rewitalizacji”
Poradnik „Przepis na rewitalizację”