Przeszło dwieście pięćdziesiąt lat temu żył i komponował, także na ziemiach polskich, Georg Philipp Telemann. W hołdzie twórczości jednego z najwybitniejszych twórców niemieckiego baroku, w 250 rocznicę jego śmierci, Regionalne Centrum Kultur Pogranicza we współpracy z Fundacją Paderewskiego przygotowały piątą odsłonę Kultury Wieków Dawnych.

Z tej okazji w dniach 5-7 lutego 2017 r. odbędzie się cykl wydarzeń, dla których bazą stały się życie i twórczość Telemanna. Sam twórca pierwsze sukcesy kompozytorskie odniósł podczas studiów prawa w Lipsku, gdzie założył orkiestrę amatorską, kierował przedstawieniami operowymi i był dyrektorem muzycznym kościoła uniwersyteckiego. Po krótkich pobytach na dworze hr. Promnitz w Żarach i w Pszczynie i Eisenach, osiadł w 1712 roku we Frankfurcie nad Menem. Pełnił tam funkcję miejskiego dyrektora muzycznego i kapelmistrza dwóch kościołów. W 1721 roku przeniósł się do Hamburga, gdzie objął jeden z najbardziej prestiżowych w krajach niemieckich urzędów muzycznych – kantora kościoła św. Jana, dyrektora muzycznego miasta Hamburga oraz kierownika tamtejszej opery. Jego spuścizna kompozytorska jest ogromna i obejmuje prawie wszystkie znane w jego czasach gatunki muzyczne. Typowe dla Telemanna są śpiewne melodie i ciekawe zestawienia brzmień a także niezwykłe efekty harmoniczne. W jego utworach instrumentalnych silnie odczuwalne są wpływy francuskie, włoskie, czasem też polskie.
Program odsłony piątej Kultury Wieków Dawnych przedstawia się następująco:
 

Patrycja Domagalska-Kałuża fot. Paweł Fiejdasz

5 lutego, godz. 19.00 /niedziela/
Koncert „Telemann – między sacrum a profanum”
po Mszy Świętej
Kościół Farny w Krośnie
Wstęp wolny
Zespół Filatura di Musica w składzie:
Anna Zawisza – sopran
Magdalena Pilch – flet traverso
Marek Nahajowski – flet podłużny
Konrad Oklejewicz – flet traverso
Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe
Justyna Młynarczyk – viola da gamba
Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn

Filatura di musica jest zespołem specjalizującym się w wykonawstwie historycznym. Nazwa zespołu łączy przemysłowe, włókiennicze tradycje miasta Łodzi (wł. filatura – przędzalnia) ze sztuką muzyczną. Muzycy w większości zawodowo związani z Łodzią to absolwenci prestiżowych uczelni artystycznych na świecie: Schola Cantorum Basiliensis, Koninklijk Conservatorium w Hadze, Musikhochschule w Trossingen czy Conservatoire de Musique w Grenoble. Jego trzon stanowią: Magdalena Pilch i Marek Nahajowski – flety, Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe, Justyna Krusz i Julia Karpeta – viola da gamba oraz Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn, pozytyw. W repertuarze zespołu znajduje się europejska muzyka renesansowa, barokowa i klasyczna. Filatura di musica współpracuje z  innymi polskimi instrumentalistami specjalizującymi się w historycznych praktykach wykonawczych i grającymi na instrumentach dawnych, a także ze śpiewakami i tancerzami. Zespół, jako jeden z niewielu w Europie, wykonuje muzykę wczesnego baroku w oryginalnej szacie brzmieniowej, z wykorzystaniem replik XVII-wiecznych instrumentów dętych oraz charakterystycznego dla tej epoki, wysokiego stroju (466Hz). Dotychczas zespół wystąpił m.in. w Filharmonii Łódzkiej oraz festiwalach: Barok na Spiszu, Kultura Wieków Dawnych, Frankofonia 2016. Był także rezydentem Galicia Summer Music Academy 2016 występując w Pałacu Biesa w Olszanicy oraz w Uhercach Mineralnych w ramach projektu: „Z Kulturą w Bieszczady!” dofinansowanego z programu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kultura Dostępna. Godzinny program zespołu Filatura di Musica przygotowany z myślą o jubileuszu wielkiego kompozytora obejmuje zarówno jego utwory sakralne wokalno-instrumentalne (sopranowe kantaty z cyklu Harmonischer Gottesdienst pisane w latach 20-tych XVIII wieku w Hamburgu) jak też świecką muzykę instrumentalną, w tym jeden z cyklu tzw. Kwartetów Paryskich skomponowanych w związku z pobytem kompozytora w Paryżu pod koniec lat 30-tych XVIII wieku, a także ciekawy pod względem obsady Kwartet d-moll na flet podłużny, dwa flety traverso i basso continuo ze zbioru Tafelmusik (1733).

Program:
Georg Philipp Telemann (1681-1767)
Kwartet D-dur TWV 43:D2 ze zbioru Six Quatuors ou Trios [Hamburg 1733] na dwa flety traverso, violę da gamba i basso continuo
Kantata Erquickendes Wunder TWV 1:469 [Harmonischer Gottesdienst, Hamburg 1725/6]na sopran, skrzypce, basso continuo
Trio F-dur TWV 42:F3 ze zbioru Essercizzi musici [Hamburg 1739/40] na flet podłużny, violę da gamba i basso continuo
Aria Ewige Lebe z kantaty Ist Widerwärtigkeit den Frommen eigen [Harmonischer Gottesdienst, Hamburg 1725/6]na sopran, skrzypce, basso continuo
IV Kwartet h-moll z cyklu Nouveaux Quantours [Paryż 1738] na flet, skrzypce, violę da gamba i basso continuo
Kwartet d-moll TWV 42:d1 ze zbioru Tafelmusik  [Hamburg 1733] na flet podłużny, dwa flety traverso i basso continuo
 

Jak tańczono

6 lutego 2017 r., godz. 11.00 /poniedziałek/
Lekcja artystyczna dla młodzieży
RCKP ul. Kolejowa 1
Bilety 10 zł
Wykład dr Marii Molendy „Telemann i dwór Promnitza w Żorach”
Widowisko taneczno-muzyczne „Serce nie sługa”
Występują:
Balet dworski Sotto le Stelle w składzie: Katarzyna Borstyn, Violetta Maciejewska, Julia Borstyn, Rafał Pawłowski
Filatura di Musica w składzie: Magdalena Pilch, Marek Nahajowski – flety, Judyta Tupczyńska – skrzypce barokowe, Justyna Młynarczyk – viola da gamba, Patrycja Domagalska-Kałuża – klawesyn

Widowisko taneczno-muzyczne „Serce nie sługa” nawiązuje do pantomimy dworskiej i pokazów francuskich lub włoskich grup operowo-baletowych. Wzorowane jest na przedstawieniach najlepszych zespołów dworskich króla Ludwika XIV. Kiedy w roku 1705 król August II w czasie podróży z Warszawy do Drezna zatrzymał się w Żarach, hrabia Promnitz pokazał się z najlepszej strony urządzając różnego rodzaju rozrywki, przedstawienia teatralne, polowania, biesiady z dobrą kuchnią i muzyką. Jak zatem mogło wyglądać takie przedstawienie? Z pewnością oparte mogło zostać na znanych w ówczesnych czasy tańcach. W przedstawieniu, którego akcja toczy się wokół tajemniczego listu we wszechogarniającej i porywającej sile miłości występują splatają się historie 3 dwórek oraz dworzanina. Tuż przed widowiskiem odbędzie się 15-minutowa prezentacja dr Marii Molendy, przybliżająca dwór hrabiego Promnitza z perspektywy mody i historii sztuki.

Krakowski Balet Dworski „Sotto le Stelle” powstał w 2009 roku z inicjatywy Katarzyny Borstyn i Konrada Wierzchuckiego . Inspiracją dla działalności zespołu jest urok i klimat kultury tanecznej i muzycznej okresu od średniowiecza do XIX w. Zrzesza profesjonalnych tancerzy i dysponuje bogatym repertuarem, na który składają się oryginalne oraz własne choreografie tańców z okresu średniowiecza, renesansu, baroku czy klasycyzmu.
 

Jak się kłaniano

7 lutego 2017 r., godz. 10.30 /wtorek/
Lekcja artystyczna dla dzieci
RCKP, ul. Kolejowa 1 /scena kameralnie/
Bilety 10 zł
„Dawny a współczesny savoir-vivre”
Katarzyna i Julia Borstyn – taniec
Konrad Oklejewicz i Patrycja Domagalska-Kałuża – muzyka i prowadzenie

Lekcja artystyczno-edukacyjna nawiązuje do sposobu zachowania i ubierania się oraz muzykowania w XVII i XVIII wieku. Co wolno było kiedyś, a co było niedopuszczalne? Dlaczego każdy uczył się tańca i gry na instrumencie? Jak wyglądało wspólne domowe muzykowanie i jakich instrumentów używano? Czym jest klawesyn i dlaczego nie jest współczesnym fortepianem? Na te pytania odpowiedzą instruktorzy, którzy zaproszą dzieci  do wspólnej nauki podstawowych kroków tańca, rytmów tanecznych jak i sposobu poruszania się na dworze czy w domach magnatów. Uczestnicy zobaczą też, że zanim powstał flet poprzeczny istniało bardzo wiele różnych odmian fletów dawnych.
 

Zapraszamy do udziału w tym niezwykłym wydarzeniu.

Bilety do nabycia w kasie RCKP ul. Kolejowa 1
poniedziałek – piątek 10.00 – 13.00 i 14.30 – 17.30
sobota 10.00 – 14.00