W Warszawie w Domu Spotkań z Historią w dniach od 6 do 8 grudnia 2018 r. już po raz trzeci odbyło się spotkanie Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego. Grupa licealistów I LO im. M. Kopernika w Krośnie, pod opieką prof. Beaty Wygonik-Wronki, uczestniczyła w tym wyjątkowym wydarzeniu po raz pierwszy. Organizatorem spotkań jest Fundacja Kazimierza i Zofii Moczarskich z prezes Elżbietą Moczarską i Adamem Rębaczem, nauczycielem historii w liceum im. Hoffmanowej.

Fundacja powstała 2014 r. i jest organizatorem Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego, a także nagrody Młodzieżowych Klubów Historycznych, które obecnie działają w 10 szkołach średnich w Polsce. Młodzież wybiera swojego laureata z 10 nominacji do „dużej” Nagrody. Naszym kandydatem był reportaż Krzysztofa Potaczały: Tu nie jest miejsce do życia. Stalinowskie wysiedlenia znad Bugu i z Bieszczad.  Autor jest specjalistą tematyki bieszczadzkiej. Mieszka w Ustrzykach Dolnych.

Program pobytu w Warszawie był inspirujący, bogaty i urozmaicony. Zaraz po przyjeździe odbyła się gra integracyjna na temat Kazimierza Moczarskiego i „Rozmów z katem”. Następnie w trakcie obrad MKH wyłoniono laureata młodzieżowej nagrody – została nią publikacja Anny Bikont, dziennikarki Gazety Wyborczej pt. „Sendlerowa w ukryciu”.

W piątek wieczorem w Pałacu  Rzeczypospolitej przy Pl. Krasińskich odbyła się uroczysta gala wręczenia  zarówno nagrody młodzieżowej, jak i Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego   przyznawanej przez jury. W tym roku tę nagrodę otrzymał Jerzy Kochanowski za studium „Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957”. Nagroda wręczana była już po raz dziesiąty. Wśród dotychczasowych laureatów byli m.in. Andrzej Nowak za książkę: Pierwsza zdrada Zachodu. 1920-zapomniany appeasement, Karol Modzelewski: Zajeździmy kobyłę historii, Marcin Zaremba: Wielka Trwoga. Polska 1944-1947, Andrzej Friszkę: Anatomia buntu, Timothy Snyder: Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem. Laureat „dużej” nagrody otrzymuje Temperówkę, „małej”  Ołówek.

Zarówno w piątek, jak i w sobotę odbyły się spotkania z autorami książek nominowanych do nagrody: Pawłem Smoleńskim, Krzysztofem Potaczałą, Anną Bikont i zwycięzcą tegorocznej nagrody Jerzym Kochanowskim.

Były to wyjątkowe spotkania z  ciekawymi ludźmi, pasjonatami i odkrywcami historii, którzy mówili o swojej pracy, poszukiwaniach, kwerendach w archiwach, rozmowach ze świadkami historii - niejednokrotnie trudnej, bo dotyczącej  relacji polsko-żydowskich czy polsko- ukraińskich. Padło wiele zaskakujących stwierdzeń i myśli. Autorzy odpowiadali na pytania z sali zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Opowiadali jak powstaje reportaż, dawali wskazówki jak napisać książkę. Mówili o roli historii, o jej wpływie na rzeczywistość, o tym że historia, niestety, nie jest nauczycielką życia i że nie ma narodów idealnych – że są piękne i mroczne karty w dziejach każdego narodu i że Polacy również nie są wolni od tych ciemniejszych stron w swojej historii.

To był wyjątkowy czas, fascynujące spotkania z historykami i dziennikarzami, uczestnikami, który pozostawił niezapomniane  wspomnienia. Patron fundacji  Kazimierz Moczarski  pisał w jednym z listów: „ Nie lubię faszyzmu i dyktatury. Nie lubię frazesu i wielkich słów.  A co lubię? Wolność, demokrację, socjalizm, solidarność międzynarodową i międzyludzką, poczucie godności własnej, wolną opinię publiczną. I gest miłej ręki”. Tym wartościom chce służyć nagroda jego imienia.

Wszystkich zainteresowanych historią najnowszą zachęcamy do lektury publikacji nagrodzonych jak i nominowanych.