Jak rozmawiać z nastolatkiem, który zawieszony między dzieciństwem a dorosłością najczęściej nie ma ochoty na kontakt z dorosłym? Przez literaturę oczywiście! Stąd wielka rola bibliotek, stąd też warsztaty dla pracowników bibliotek publicznych i szkolnych z Krosna i powiatu krośnieńskiego pn. „Metody i formy animacji kultury w pracy z młodzieżą”, które 19 maja 2022 r. odbyły się w Krośnieńskiej Bibliotece Publicznej.

Szkolenie prowadziła dr Wanda Matras-Mastalerz, adiunkt w Katedrze Zarządzania Informacją na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, specjalizująca się m.in. w biblioterapii, autorka wielu prac naukowych a przede wszystkim praktyk pracujący z dziećmi, młodzieżą i seniorami.

Szkolenie zainaugurowało realizację projektu "Biblioteka - miejsce spotkań twórczych!", na który KBP uzyskała dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.

Wanda Matras-Mastalerz, dzieląc się z uczestniczącymi w szkoleniu bibliotekarzami swoją olbrzymią wiedzą, wprowadziła ich w neurobiologiczne zawiłości rozwoju nastolatka, które stanowią wytłumaczenie wielu „tajemniczych” zachowań młodych ludzi. Podkreślała też, że kryzysy tożsamości i konieczność osiągania kolejnych zadań rozwojowych, są doświadczeniami trudnymi a w przechodzeniu ich może pomóc właśnie literatura, zaproponowana przez dorosłego – rodzica, nauczyciela, bibliotekarza.

„Książki są formą profilaktyki”, mówiła Wanda Matras-Mastalerz, przytaczając tytuły powieści poruszających problematyczne tematy, np. samobójstwa, uzależnień, przemocy, inicjacji seksualnej: „Małe końce świata” Justyny Mazur, „Jak ziarnka piasku” Joanny Jagiełło, książki Jany Frey. Padły też nazwiska Katarzyny Ryrych, Barbary Kosmowskiej, Elżbiety Zubrzyckiej… i wiele innych.

Oprócz możliwości bezpiecznej konfrontacji z problemem, jaką daje literatura, książki mogą też dodawać odwagi, motywować, pomagać budować poczucie własnej wartości a także afirmować sens i radość życia. Nie zawsze są to powieści, na zajęciach z młodzieżą z powodzeniem można stosować picturebooki, np. Kobiego Yamady („Może”, „Próbowanie”), opowieści mądrościowe np. Anthony’ego de Mello, czy książki autobiograficzne, pisane przez osoby ograniczone własną fizycznością, np. Jana Melę czy Nicka Vujicica.

Oczywiście logoterapia często wzbogacana jest na zajęciach z młodzieżą działaniami praktycznymi, np. przedstawianiem się w formie „nawijania”, robieniem ćwiczeń kreatywnych czy warsztatami „skrzynka pełna złota” budującymi pozytywny wizerunek uczestników lub „parasolka” – pozwalającymi na przemyślenie jakie rzeczy mogą nas „chronić” w trudnych momentach.
Ogrom wiedzy teoretycznej i doświadczenia praktycznego dr Wandy Matras-Mastalerz sprawił, że po raz kolejny po jej warsztatach w KBP bibliotekarze wychodzili z głowami pełnymi pomysłów na działania ale i refleksji na temat ludzkiej kondycji.

Szkolenie zostało zrealizowane w ramach projektu „Biblioteka – miejsce spotkań twórczych!”, w konkursie BLISKO (2022-2023).
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.

Małgorzata Jasiewicz