Krosno – miejsce przepełnione aktywnymi organizacjami trzeciego sektora. Nie brakuje ambitnych projektów, wartościowych pomysłów. Dlaczego więc miasto potrzebuje organizowania społecznościowego?

Gdy Krosno sporządzało program rewitalizacji w 2017 r., zaobserwowano, że mieszkańcy wciąż niechętnie integrują się i włączają w aktywności lokalne. Miasto postawiło sobie wówczas za cel wsparcie dla inicjatyw społecznych. Wraz z projektem ponadnarodowym „Społecznie Zorganizowani” pojawiła się szansa na wdrożenie nowej formy pracy z ludźmi – organizowania społecznościowego. Projekt zakładał ścisłe partnerstwo z Community Organisers Ltd., organizacją odpowiedzialną za wprowadzanie tej idei w życie w całej Wielkiej Brytanii. W Polsce projekt koordynuje Centrum Doradztwa Strategicznego z Krakowa we współpracy z British Council.

Organizator społecznościowy (OS) to rola wielozadaniowa. Jego celem jest docieranie bezpośrednio do mieszkańców, wysłuchanie jakie problemy ich dotykają, zachęcenie do spotkania się z innymi i działania we wspólnej sprawie. Nigdy jednak nie staje się liderem – musi go odnaleźć w grupie, która samodzielnie, choć pod okiem OS, zmierza do założonego celu. „Ja nie muszę być twórcą wszystkiego, mogę być tylko inspiratorem. Taką osobą, która to wszystko popycha. I tak naprawdę pracując z ludźmi trzeba ich poznać albo pozwolić im się odkryć tak, jak tylko oni sami potrafią się odkryć” – mówił jeden z krośnieńskich organizatorów po ukończeniu pilotażu. W Krośnie do projektu zgłosiło się 6 osób, które poznały tajniki aktywnego słuchania, prowadzenia spotkań, motywowania i planowania działań istotnych dla lokalnej społeczności. Organizatorzy i Organizatorki mieli także możliwość zobaczenia jak działają ich odpowiednicy w Wielkiej Brytanii. Testowanie wyspiarskiego modelu trwało w przez klika miesięcy do końca 2019 r. w Krośnie i Przemyślu (tam również działała szóstka OS). W efekcie pilotażowych działań Organizatorów udało się uruchomić 5 oddolnych inicjatyw (a wiele innych jest nadal rozwijanych!). Pokazały one szeroki zakres działań, których potrzeba realizacji wyszła od mieszkańców miast np:

• grupa Przemyślan odświeżyła swoje podwórko na styku dwóch kamienic,
• społeczność senioralna zorganizowała spotkanie świąteczne dla starszych i samotnych,
• rodzice dzieci uczących się w jednej z podstawówek zorganizowali kiermasz ciast, w efekcie którego doposażyli i odświeżyli szkolny korytarz,
• a zespoły krośnieńskie opracowały ambitne projekty do budżetu obywatelskiego: lekcje ekologii po angielsku oraz przestrzeń do Street Workoutu.

To efekty wielu starań podjętych przez OS – wszystkie one były realizowane w formule wolontariatu i w stosunkowo krótkim czasie (niespełna pół roku). Organizatorzy i Organizatorki zaczęli od rozmów „od drzwi do drzwi”, na podwórkach, w parkach i na ulicach. Później, krok po kroku, pomagali mieszkańcom zaangażować się w aktywność na rzecz zaspokojenia wspólnych potrzeb i tematów oraz zaplanować dalsze działania. Potem pozostało „tylko” działanie. W realizację inicjatyw zaangażowali się mieszkańcy praktycznie w każdym wieku, mający różne kompetencje i doświadczenia (kto potrafił samodzielnie piekł ciasta, „złota rączka” użyczyła swoich sprzętów i narzędzi do prac porządkowych na podwórku, a obyci z kamerą pomogli w nagraniu i zmontowaniu filmu promującego projekt zgłoszony do budżetu obywatelskiego).

Krosno, otwierając się na pomysł wdrożenia organizowania społecznościowego w mieście, stało się jednym z pionierów tego rozwiązania w Polsce, a miejscowi OS ambasadorami tej idei. Pilotaż pokazał jak wiele może ono wnieść m.in. na etapie szukania pomysłów na projekty składane następnie w budżecie obywatelskim. Rozmowy w małych społecznościach dają okazję do zidentyfikowania nowych tematów (często nierozpoznanych dotychczas przez jednostki miasta czy organizacje pozarządowe). Mogą one owocować wartościowymi inicjatywami, zgodnymi z rzeczywistymi potrzebami mieszkańców, dotyczącymi ważnych dla nich spraw. Co istotne, Organizatorzy docierają do mieszkańców, którzy do tej pory nie byli chętni lub gotowi angażować się w działania społeczne, a w efekcie spotkań z OS część z nich dostrzega przestrzeń dla swojej aktywności we współpracy z innymi.

Organizowanie Społecznościowe w Polsce jest nadal ideą dopiero raczkującą. Natomiast ewaluacja analogicznych działań w Wielkiej Brytanii, w której wdrażana jest ona już od kilkudziesięciu lat, dowodzi, że społeczności mieszkające na obszarach objętych pracą Organizatorów społecznościowych są bardziej aktywne i skłonne do wspólnego działania w celu poprawy swojego sąsiedztwa oraz mają większe poczucie przynależności.

Organizowanie społecznościowe będzie nadal rozwijane w Krośnie. Jeśli chciał(a)byś dowiedzieć się więcej na ten temat lub włączyć się w prowadzone działania odwiedź stronę projektu „Społecznie Zorganizowani” lub skontaktuj się z zespołem projektu zorganizowani@cds.krakow.pl.