Z nadejściem jesiennych porządków w ogrodzie i zbliżającym się okresem zimowym, warto przypomnieć sobie podstawowe zasady związane z opieką nad jeżami i ptakami.

Jedną z form pomocy jeżom jest zapewnienie im odpowiednich miejsc na przezimowanie. Jeże europejskie żyją w zagajnikach, parkach, ogrodach i lasach. Żywią się głównie owadami i ślimakami, spełniają więc ważną i pożyteczną rolę w środowisku. Latem przemierzają znaczne obszary. Jesienią, kiedy spada temperatura, stają się ociężałe i zapadają w pięciomiesięczne odrętwienie. Najczęściej zasypiają już pod konarami drzew, w jamach ziemnych lub pod zeschłymi liśćmi.

Należy więc ograniczyć koszenie traw w październiku w celu uniknięcia ranienia tych zwierząt. Wyższe trawy umożliwią im bezpieczne przemieszczanie się po terenach zabudowanych, ponadto jeże wykorzystują suche trawy do budowy schronień. 

W miejscach oddalonych np. w kępie drzew, grupie krzewów, kącie ogrodu można pozostawić niewielkie usypiska gałęzi czy liści, które zapewnią jeżom odpowiednie miejsce do zimowania. W ofercie handlowej dostępne są gotowe domki dla jeży, które można wykorzystać do przygotowania takich miejsc, lub zbudować go np. z gałęzi, siana, skrzynki na owoce itp.

Ponadto, nadmierne wykaszanie traw oraz jesienne wygrabywanie liści i gałęzi negatywnie wpływa zarówno na stan całej zielni jak i również na inne organizmy. Niegrabiona ściółka, opadłe liście chronią korzenie drzew i krzewów przed wysychaniem i mrozem, użyźniają glebę, pozwalają przezimować bezkręgowcom i jeżom, a ptakom, np. rudzikom czy kosom, znaleźć pokarm.

Dokarmianie ptaków należy przeprowadzać w sposób odpowiedzialny i dostosowany do gatunków występujących na danym obszarze. Nie wolno wykorzystywać produktów spożywczych przeznaczonych dla ludzi, resztek żywności czy karmy dedykowanej innym zwierzętom. Karmniki należy powiesić w miejscach gdzie ptaki nie będą płoszone lub narażone na ataki innych zwierząt (np. koty), osłonięte od wiatru. Karmniki należy co jakiś czas czyścić z resztek karmy i innych zanieczyszczeń.

Po rozpoczęciu dokarmiania należy je przeprowadzać konsekwentnie i regularnie. Dokarmianie ptaków najlepiej ograniczyć do okresu gdzie nie mają możliwości samodzielnie zdobyć pokarm, tj. od pierwszych opadów śniegu do początku marca.
 

Opracował: Wydział Ochrony Srodowiska UMK
Elementy graficzne: Lasy Państwowe