Krośnieńska Biblioteka była jedną z 42 bibliotek w Polsce, które zaproszone zostały do udziału w tej inicjatywie i przeprowadzenia lokalnych dyskusji na temat kompetencji Polaków i ich mocnych stron, które w najbliższych latach będą kluczowe dla rozwoju naszego kraju. Uczestników debaty powitała Dyrektor KBP Teresa Leśniak, a całą dyskusję moderowała Elżbieta Tomczak – specjalista ds. badań i analiz Instytutu Badań Edukacyjnych.

W debacie w KBP uczestniczyli m.in. przedstawiciele samorządu, Urzędu Miasta Krosna, organizacji pozarządowych, instytucji  publicznych, szkół, przedsiębiorców oraz mediów.

Przed rozpoczęciem dyskusji wszyscy obejrzeli fragmenty nagrania z dyskusji o kompetencjach i możliwości ich wykorzystania do rozwoju osobistego i społecznego, która odbyła się w Warszawie z udziałem ekspertów: prof. dr hab. Małgorzaty Boguni-Borowskiej – socjologa, kulturoznawcy i medioznawczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Moniki Kuszyńskiej – piosenkarki, Piotra Zbieranka – wicedyrektora Kongresu Obywatelskiego, Rafała Kramzy – prezesa Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i Witolda Radwańskiego – członka Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego. Dyskutanci podkreślali m.in. znaczenie edukacji pozaformalnej dla zdobywania nowych kompetencji, dla której warunki tworzą instytucje publiczne takie jak biblioteki.

Uczestnicy debaty w Krośnieńskiej Bibliotece, podzieleni na grupy, musieli odpowiedzieć na dwa pytania: Jakie kompetencje są najważniejsze z punktu widzenia sukcesów osobistych i zawodowych? oraz Jakie kompetencje powinni posiadać mieszkańcy, aby angażować się w sprawy naszego miasta? Po dyskusji w zespołach odbyła się prezentacja kompetencji rekomendowanych przez poszczególne grupy oraz głosowanie na te najważniejsze, zdaniem każdego uczestnika debaty.

Z punktu widzenia sukcesów osobistych i zawodowych za najważniejsze uznano: umiejętność wykorzystywania wiedzy,  dzielenia się nią i słuchania innych; ambicje i odwagę eksperymentowania  (lęk przed porażką, przed wejściem w zmianę, niska samoocena hamuje rozwój);  otwartość na innowacje (umiejętność dostosowania się do zmiennej rzeczywistości poprzez ustawiczne uczenie się i doskonalenie). Wśród kluczowych kompetencji znalazły się również: odwaga w podejmowaniu decyzji i realizowaniu działań; rozwijanie kreatywności; właściwy wybór priorytetów; zaangażowanie; widzenie holistyczne: podejście do każdego problemu z różnych stron.

Mówiąc o kompetencjach mieszkańców dyskutanci za najważniejsze uznali:  wrażliwość społeczną  (otwartość na innego człowieka, na problemy społeczne, altruizm); umiejętność współpracy („przestańmy być społeczeństwem indywidualistów”, nauczmy się pracy zespołowej i osiągania indywidualnych celów poprzez współpracę); zarażanie optymizmem i wiara w sukces (kompetencje niezbędne do podejmowania decyzji, czasem ryzykownych oraz przełamania lęku przed porażkami). Ponadto wymieniano: przełamywanie egoizmu (otwarcie się na ludzi i ich poglądy); umiejętność wzajemnego komunikowania się w ramach lokalnej społeczności; znajomość i orientacja w potrzebach środowiska; współpraca w grupie, zamknięcie się na malkontentów i krytyków; empatia, unikanie zawiści, umiejętność komunikacji; aktywność społeczną.

Zastępca Prezydenta Krosna – Bronisław Baran zwrócił uwagę na konieczność wyzwalania  kreatywności, „nie podcinania skrzydeł”, „przemiany samych siebie” – zmieniając siebie, będąc kreatywnym, rozwijając pasje – staniemy się społeczeństwem, które będzie mogło rozwijać swoje skrzydła – mówił.

Istotna w dyskusji była próba odpowiedzi na pytanie: Jakiego typu działania można by podjąć, aby mieszkańcy Krosna te kompetencje wzmacniali i mogli je rozwijać?

Umiejętność patrzenia na otoczenie i dzielenia się wiedzą (…) trzeba zapraszać ludzi, którzy uczyliby patrzeć urbanistycznie, patrzeć na architekturę i kompetentnie ją oceniać. Umiejętności te przydadzą się w życiu prywatnym i społecznym, zapraszajmy fachowców do szkół – odpowiadała Ewa Cisowska - architekt.

Wdrażanie dzieci w system społecznego funkcjonowania od najmłodszych lat oraz edukacja pozaszkolna, realizowana w Krośnie m.in. przez instytucje kultury – Teresa Leśniak – Dyrektor KBP.

Szkoły krośnieńskie, bardzo dobrze realizujące programy, zapominają o krajobrazie, wrażliwości na innych. Każdy z nas jest nauczycielem dla siebie nawzajem, ale i dla naszych dzieci, ważna jest rola rodziny w budowaniu kompetencji, szkoła nie nauczy wszystkiego – dr Zofia Bartecka-Prorok – nauczyciel w I LO.

Szkoła powinna pozwolić młodym być kreatywnymi, aktywnymi w sposób partycypacyjny. Częściej powinni pracować w modułach projektowych, a nie tylko w tym co zapisane w zadaniach szkoły. Trzeba zwiększać ilość zadań przekazywanych organizacjom pozarządowym, zwiększać aktywność tych organizacji i obywateli w tym sektorze (…) – Bronisław Baran - Zastępca Prezydenta Krosna. B. Baran podkreślił również, jak ważne jest nie zamykanie się na otwartą rozmowę i dialog, czego dobrym przykładem jest właśnie realizowana debata.

Debata w Krośnie była ściśle powiązana z Kongresem Obywatelskim – dorocznym wydarzeniem organizowanym od blisko 10 lat przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Po raz pierwszy debaty przeprowadzone zostały lokalnie w bibliotekach publicznych. Kongres angażuje do rozmów o rozwoju Polski znanych i cenionych przedstawicieli świata nauki, kultury, polityki, społeczeństwa obywatelskiego czy biznesu. Debaty na temat kompetencji Polaków zostały przeprowadzone podczas IX Kongresu w październiku 2014 roku, a  spotkania, które w dniach 20-21 marca  br. odbyły się w 42 bibliotekach w całej Polsce  stanowiły  ich kontynuację w wymiarze lokalnym.  Wnioski ze wszystkich dyskusji zostaną zebrane i przedstawione podczas kolejnego kongresu, w październiku 2015 roku.

Monika Machowicz